Fibroadenom memede sık görülen, iyi huylu bir tümördür. Genellikle genç kadınlarda görülür, meme dokusundaki bağ dokusu ve meme hücrelerinin büyümesinden oluşur. Bu oluşumlar genellikle yuvarlak, düzgün kenarlı, lastik kıvamında ve hareketli kitlelerdir. %20 hastada her iki memede ya da birden fazla olabilir.
En sık 15-35 yaş arası kadınlarda görülür. Genç yaşta östrojen hormonuna karşı daha duyarlı meme dokusuna sahip olan kişilerde gelişme olasılığı artar. Gebelik ve emzirme dönemlerinde fibroadenomlar geçici olarak büyüyebilir. Menapozdan sonra östrojen düzeyinin düşmesiyle fibroadenomlar genellikle küçülür veya kaybolabilir.
Fibroadenomlar meme kanseri riskini artırmaz, ama meme hücrelerinden meme kanseri gelişebilirse fibroadenomdaki meme hücrelerinden de meme kanseri gelişebilir. Fibroadenomların büyük bir kısmı basit fibroadenomlardır.
Kompleks fibroadenomlar: Hızla büyüyebilen bir fibroadenom türüdür. Genellikle daha geç yaşlarda gözlenir. Fibroadenom dokusu içinde milimetrik kistler, epitelyal hiperplazi, adenosiz, mikrokalsifikasyonlar gibi patolojiler içerir. Dokudan alınan örnek sonucu patoloji uzmanı tarafından teşhis edilebilir. Kompleks fibroadenomlar meme kanserini 3 kat artırırlar. Aile öyküsü var ise ve hücrelerde atipi var ise eksizyon yani kitlenin çıkartılması önerilir.
Juvenil fibroadenomlar: 10 – 18 yaş arasında, ergenlik çağındaki kızlarda ortaya çıkan en yaygın meme kitlesi türüdür. Bu fibroadenomların büyüme riski bulunsa da çoğu zaman küçülerek kaybolduğunu söylemek mümkündür. Boyutları çok büyüdüğü zaman memede asimetri yaratabilirler. Eksizyon önerilir.
Dev fibroadenomlar: Bu tümörler 5 cm’ye kadar büyüyebilir. Diğer meme dokusuna baskı yapabilecekleri için bu tümörlerin ameliyatla vücuttan alınması gerekir.
Tanı yöntemlerinde fizik muayene çok tanısaldır. Elle yapılan değerlendirmede tipik olarak düzgün kenarlı, hareketli, sert ama elastik kitle olarak tanımlanır. Ağrısız kitledir. Çapı birkaç milimetre ile birkaç santimetre arasında olabilir. Görüntüleme yöntemlerinde özellikle genç hastalarda tercih edilir. Mamografi ve gereğinde MR yapılabilir. Şüpheli görüntü varlığında veya tanıyı kesinleştirmek gerektiğinde tru-cut biyopsi (kalın iğne biyopsisi) yapılır.
Fibroadenomlar tanı konulduğunda ilk iki yıl içinde büyüyebilir sonrasında büyük bir kısmı küçülür veya kendiliğinden kaybolabilir. Çoğu fibroadenom tedavi gerektirmez. Özellikle küçük (<2-3 cm) tipik görüntüde ve hastada şikayet oluşturmayan fibroadenomlar düzenli kontrollerle izlenebilir. Fibroadenom tanısı alan hastalar 6-12 ay aralıklarla ultrasonografi ile takip edilirler. Hızla büyüyen veya 3-4 cm’den büyük kitleler, şüpheli görüntü veren veya biyopside ayırıcı tanıya gidilemeyen durumlar, hasta isteği (kozmetik nedenler, kanser korkusu), kompleks fibroadenom (içinde atipi var ise), aile meme kanseri öyküsü olan hastaların varlığında cerrahi eksizyon düşünülür.
Fibroadenomu olan hastalar meme cerrahı hekim tarafından takip edilmelidirler.